Chế độ ăn chay đã trở nên phổ biến hơn trong những năm gần đây. Đây là phong trào ăn uống thực phẩm từ thực vật. Phong trào này nhấn mạnh tiêu thụ thực phẩm từ thực vật hơn từ động vật.
Càng ngày càng có nhiều người theo chế độ ăn chay. Có nhiều kiểu ăn chay mà bạn có thể tham khảo.
Bài viết này giới thiệu 6 kiểu ăn chay. Trong đó bao gồm những loại thực phẩm nên ăn và cần tránh trong mỗi loại. Nó cũng chỉ ra một vài lý do phổ biến tại sao mọi người chọn chế độ ăn chay.
Tại sao bạn nên ăn chay?
Có ba lý do chính khiến ai đó có thể chọn ăn chay thay cho ăn mặn. Nguyên nhân chủ yếu là sức khỏe cá nhân. Bên cạnh đó là ăn vì môi trường, và cuối cùng là lý do nhân đạo đối với vật nuôi.
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các sản phẩm từ động vật có thể chứa kháng sinh. (1)
Nghiên cứu cho thấy chất kháng sinh trong thức ăn chăn nuôi có thể dẫn đến tình trạng nhờn kháng sinh ở người.
Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng chế độ ăn chay có kế hoạch tốt, đủ dinh dưỡng sẽ có lợi cho bạn.
Chúng có thể hỗ trợ giảm cân và có thể giúp giảm nguy cơ béo phì. Ngoài ra nó còn giúp ngừa các bệnh mãn tính như tiểu đường loại 2, bệnh tim và ung thư. (2,3,4,5)
Nhiều người chọn không ủng hộ công nghiệp chăn nuôi do ảnh hưởng đến môi trường. (1,6,7)
Ví dụ, phân và chất dinh dưỡng chảy tràn từ CAFO có thể gây ô nhiễm nước ngầm. CAFO là quy trình nuôi nhốt quy mô lớn. Sau đó, nước ô nhiễm đổ ra đại dương. Đây là nguyên nhân khiến các vùng chết trên biển xuất hiện ngày càng nhiều. (8)
Hơn nữa, CAFO và các loài động vật được nuôi nhốt ở đó tạo ra khí nhà kính. Các khí này bao gồm mêtan, nitơ oxit và carbon dioxide. Nó góp phần vào biến đổi khí hậu toàn cầu.(9,10)
Một số người chọn chế độ ăn chay như một cách để ủng hộ quyền lợi động vật. CAFO là nơi cư trú của các quần thể động vật lớn. Chúng thường được nuôi gần nhau trong điều kiện không lành mạnh. Những con vật này sẽ bị giết thịt để làm thực phẩm sau một thời gian ngắn.(11,12)
Mọi người cũng có những lo ngại về đạo đức đối với ngành công nghiệp sữa. Nó bao gồm cả việc lấy sữa từ những con bò mới sinh và bắt bê con ngay sau khi sinh.(13)
Một số người ăn chay để tiết kiệm chi phí. Họ cũng có thể chỉ đơn giản thích hương vị của thực phẩm từ thực vật hơn.
Có rất nhiều biến thể của chế độ ăn chay cho phép bạn lựa chọn. Cách ăn như thế nào là phù hợp nhất thì tùy ở bạn.
Hầu hết mọi người chọn một số hình thức ăn chay vì lý do sức khỏe, môi trường hoặc đạo đức. Các kiểu sau đây có thể phù hợp với mục tiêu và giá trị mà bạn theo đuổi.
1/ Chế độ ăn chay Lacto-ovo
Một số người nghĩ chế độ ăn chay lacto-ovo là chế độ ăn chay truyền thống nhất. Trong biến thể này, bạn sẽ không ăn thịt hoặc cá. Bạn có thể ăn trứng và các sản phẩm từ sữa trong chế độ này.
Tiền tố “lacto” đề cập đến sữa bò hoặc các sản phẩm từ sữa. Từ này có nguồn gốc từ tiếng Latinh. Lac, có nghĩa là sữa. Chỉ có động vật có vú, như bò và người, mới có thể sản xuất sữa.
Tiền tố “ovo” dùng để chỉ trứng và bắt nguồn từ từ tiếng Latinh. Ovum, có nghĩa là trứng.
Chế độ ăn chay lacto-ovo có nghĩa là bao gồm trứng và các sản phẩm từ sữa. Cụ thể là pho mát, bơ, sữa chua, kem chua, kem và các sản phẩm từ sữa khác. Bạn cần đồng thời loại trừ tất cả các loại thịt có nguồn gốc động vật. Ví dụ như thịt bò, cá, gà, và thịt lợn.
Một số người chọn kiểu ăn chay này vì lý do tôn giáo hoặc văn hóa. Ví dụ, những người theo Ấn Độ giáo và Phật giáo có thể theo chế độ ăn chay lacto-ovo. (14,15)
Chế độ ăn chay lacto-ovo bao gồm trứng và các sản phẩm từ sữa. Chế dộ này thường loại trừ tất cả các loại thịt, bao gồm cá, thịt gà, thịt lợn và thịt bò.
2/ Chế độ ăn chay Lacto-vegetarian
Chế độ ăn chay có lacto là chế độ ăn dựa trên thực vật bao gồm các sản phẩm từ sữa, như tiền tố “lacto” gợi ý.
Chế độ này bao gồm các sản phẩm từ sữa như sữa bò và thực phẩm được làm từ sữa. Chúng có thể bao gồm pho mát, bơ, kem chua, sữa chua và kem.
Nó loại trừ tất cả các loại thịt, như thịt bò, thịt lợn, thịt gà và cá. Chế độ ăn này không bao gồm trứng.
Mọi người có thể chọn chế độ ăn chay có lacto vì lý do tôn giáo hoặc văn hóa. Sự khác biệt này là phổ biến ở những người theo đạo Kỳ Na giáo, đạo Hindu và đạo Phật.(14,15)
Chế độ ăn chay có lacto bao gồm các sản phẩm từ sữa. Các sản phẩm này bao gồm pho mát, sữa chua và kem, nhưng không bao gồm trứng, thịt và cá.
3/ Ăn chay trường có trứng – Ovo-vegetarian
Chế độ ăn chay ovo không bao gồm các sản phẩm từ sữa, nhưng có kết hợp trứng.
Chế độ ăn chay ovo còn loại trừ tất cả các sản phẩm từ thịt, cá, sữa và thực phẩm được chế biến từ sữa.
Tuy nhiên, những người ăn chay trường sẽ bao gồm trứng. Chúng có thể được chế biến thành các món như trứng bác, trứng luộc và trứng tráng. Trứng còn được dùng để nướng, như trong bánh nướng xốp, bánh ngọt và bánh mì.
Chế độ ăn chay ovo là một biến thể bao gồm trứng. Chế độ này không bao gồm các sản phẩm từ sữa, thịt hoặc cá.
4/ Chế độ ăn kiêng linh hoạt – Flexitarian
Chế độ ăn kiêng linh hoạt được thiết kế để linh hoạt hơn chế độ ăn thuần chay. Flexi có nghĩa là linh hoạt. Nó nhấn mạnh những lợi ích của thực phẩm có nguồn gốc thực vật. Ở chế độ này, bạn có thể tiêu thụ một lượng nhỏ các sản phẩm từ động vật.
Chế độ này tập trung vào thức ăn từ thực vật, có bao gồm một số thịt và các sản phẩm động vật khác. Các sản phẩm như trứng và sữa chẳng hạn, ở mức độ vừa phải.
Các nguyên tắc chính của chế độ ăn kiêng linh hoạt bao gồm ăn chủ yếu là thực phẩm hoàn toàn từ thực vật, nhận hầu hết protein từ thực vật thay vì động vật, hạn chế thêm đường và thực phẩm chế biến sẵn nếu có thể và thỉnh thoảng kết hợp thịt và các sản phẩm động vật.(16)
Về lý, một người ăn linh hoạt sẽ không được coi là người ăn chay. Lý do là vì họ ăn một lượng nhỏ thịt. Việc thiết kế chế độ ăn uống phù hợp với lối sống là tùy thuộc vào từng cá nhân.
Xem thêm: 19 thực phẩm giàu protein thực vật cho người ăn chay thích tập gym
Chế độ ăn kiêng linh hoạt tập trung vào thực phẩm thực vật có kết hợp ít thịt và các sản phẩm động vật.
5/ Chế độ ăn kiêng có cá – Pescatarian
Chế độ ăn kiêng pescatarian là một chế độ ăn dựa trên thực vật bao gồm cá. Gốc từ tiếng Ý “pesce,” có nghĩa là cá.
Trong khi những người theo chế độ ăn kiêng pescatarian sẽ tiêu thụ các thực phẩm làm từ cá. Ví dụ như cá ngừ, cá bơn, cá hồi hoặc sushi. Họ thường tránh các loại thịt khác như thịt bò, thịt gà hoặc thịt lợn.
Chế độ ăn kiêng pescatarian bao gồm các sản phẩm từ sữa và trứng khác nhau tùy mỗi người.
Chế độ ăn kiêng pescatarian cung cấp axit béo omega-3 lành mạnh từ cá và hải sản. Mặt khác, chúng có thể bị thiếu trong một số chế độ ăn chay nhất định. (17)
Chế độ ăn kiêng pescatarian bao gồm cá nhưng không bao gồm các loại thịt. Một chế độ ăn kiêng pescatarian có thể bao gồm các sản phẩm sữa và trứng. Điều này phụ thuộc vào sở thích cá nhân.
6/ Chế độ ăn thuần chay – Vegan
Chế độ ăn thuần chay là chế độ ăn kiêng loại trừ tất cả các sản phẩm có nguồn gốc từ động vật. Cụ thể là bao gồm tất cả các loại thịt và cá, các sản phẩm từ sữa và trứng. Một số người theo chế độ ăn thuần chay cũng chọn loại trừ mật ong vì mật ong được tạo ra bởi ong.
Đạo đức là lý do chính khiến một số người chọn chế độ ăn thuần chay.
Chế độ ăn thuần chay chỉ dựa trên thực phẩm thực vật. Các sản phẩm bao gồm trái cây, rau, ngũ cốc, quả hạch, hạt và các loại đậu.
Chế độ ăn thuần chay có thể kết hợp các lựa chọn thay thế dựa trên thực vật cho các sản phẩm động vật truyền thống. Ví dụ như sữa và các sản phẩm từ sữa có nguồn gốc thực vật, sẽ thay cho các sản phẩm thay thế trứng có nguồn gốc thực vật. Về thịt thì sẽ có các sản phẩm thay thế như đậu phụ, tempeh, seitan và mít.
Một điểm khác biệt khác của chế độ ăn thuần chay là nó là một phong cách sống.
Ví dụ: một người nào đó theo chế độ ăn thuần chay có thể tránh mua các sản phẩm tiêu dùng có nguồn gốc từ động vật hoặc được thử nghiệm trên động vật. Chẳng hạn như mỹ phẩm, quần áo và giày.
Chế độ ăn thuần chay có ít chất dinh dưỡng. Vì vậy, người ăn thuần chay cần bổ sung một số loại vitamin và khoáng chất. (bao gồm vitamin B12, sắt, chất béo omega-3, kẽm, v.v.)
Chế độ ăn thuần chay hoàn toàn dựa trên thực phẩm thực vật. Chế độ này loại trừ thực phẩm có nguồn gốc động vật. Chế độ ăn thuần chay thường vượt ra ngoài khuôn khổ. Người ăn thuần chay còn ngoại trừ các sản phẩm tiêu dùng có nguồn gốc động vật.
Cách chọn chế độ ăn chay
Khi chọn loại chế độ ăn chay phù hợp với mình, bạn nên xem xét tính bền vững, chi phí và dinh dưỡng.
Hơn nữa, việc xem xét biến thể nào phù hợp nhất với bạn là rất quan trọng. Chế độ ăn có phù hợp thì bạn mới theo đuổi lâu dài được.
Chế độ ăn uống không thực tế với lối sống của bạn thì sẽ khó duy trì hơn nhiều.
Điều tuyệt vời ở tất cả các loại chế độ ăn chay là bạn có thể thử nghiệm với các biến thể khác nhau. Bạn cũng có thể điều chỉnh để tìm biến thể phù hợp.
Có nhiều cách tiếp cận với một chế độ ăn chay. Điều tốt nhất cho bạn phụ thuộc vào mục tiêu và đạo đức cá nhân của bạn. Mức độ bền vững của chế độ ăn uống đối với lối sống của bạn.
Sản phẩm khuyên dùng
Bộ Dụng Cụ Hít Đất Và Tập Luyện Thể Thao Chuyên Nghiệp LiveFit
Bộ dụng cụ hít đất và tập luyện thể thao chuyên nghiệp LiveFit nhắm tới mục đích luyện tập thể dục cơ bắp cụ thể với thiết kế di động, dễ dàng lắp ráp và cất giữ đơn giản có thể theo bạn đi khắp mọi nơi từ văn phòng, nhà riêng cho tới những chuyến du lịch hoặc công tác.
Lời kết
Chế độ ăn chay là một chế độ ăn chủ yếu dựa trên thực vật. Nó có thể có hoặc không bao gồm thực phẩm có nguồn gốc động vật tùy mỗi người.
Chế độ ăn dựa trên thực vật có thể cải thiện sức khỏe. Ngoài ra, nó còn giúp bảo vệ môi trường và hỗ trợ phúc lợi động vật.
Các biến thể của chế độ ăn chay không bao gồm thịt. Tuy nhiên, các chế độ ăn có thể bao gồm trứng, cá, các sản phẩm từ sữa.
Chế độ ăn kiêng linh hoạt tập trung vào thực phẩm thực vật kết hợp ít thịt.
Chế độ ăn thuần chay hoàn toàn không kết hợp các sản phẩm động vật. Chế độ này còn mở rộng ra trong lối sống hàng ngày và thói quen tiêu dùng.
Hãy chọn một chế độ ăn chay có thể mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe và đạo đức.Tuy nhiên, khi lựa chọn, bạn cần xem xét chất lượng dinh dưỡng. Bên cạnh đó là yếu tố chi phí, tính dễ sử dụng và mức độ dễ dàng duy trì của bạn.
Nguồn: healthline.com
